Ságastatgo soapmása dáin Ruoŧa vihtta našuvnnalaš unnitlogugielain?
Ságastatgo suomagiela, jiddisch, meänkieli, romani chib dahje sámigiela? Jos dan dagat de dus leat vuoigatvuođat ságastit iežat giela, našuvnnalaš unnitlogu- ja unnitlogugielaid lága (SFS 2009:724) jelgii, go háledat gulahallat eiseválddiiguin ja almmolaš doaimmahagaiguin. Maiddai giellaláhka (SFS 2009:600) čujuha du vuoigatvuođaide ovddidit gielat ja láhka gáibida ahte almmolaš doaimmahagat galget suodjalit našuvnnalaš unnitlogugielaid.
Du vuoigatvuođat leat čadnon dan gillii maid ságastat daningo muhtin gielain leat sierra suojit. Oktasaččat suomagiela, jiddisch, romani chib, sámigiela ja meänkieli dihte lea goittot ahte almmolaš doaimmahagain – doaimmahagat mat jođihuvvojit stáhtas dahje suohkaniin ja leanadikkiin – lea sierra ovddasvástádus suddjet ja doarjut gielaid. Dat lea fámus Ruoŧa miehtá ja dieđusge maid Skiellehis. Skielleha suohkan galgá dánin
- doarjut du máŧolašvuođaid unnitlohkun bisuhit ja ovddidit gielat ja kultuvrrat Ruoŧas
- doarjut mánáid máŧolašvuođaid ovddidit kultuvrralaš iešdovdduset ja unnitlogugielaset
- dieđihit dutnje unnilohkun makkár rievttit dus leat
- addit dutnje unnitlohkun máŧolašvuođaid váikkuhit áššiin mat dutnje gusket.
Muhtin suohkanat Ruoŧas leat nu gohčoduvvon hálddahusguovllut soames dahje moatti gillii, gos du vuoigatvuođat ságasteaddjin soames gielas dahje moatti dáin gielain leat vel nannoset.
Meänkielis, suoma- ja sámigielas lea nannejuvvon suodji miehtá riikka, maiddai gielaid hálddahusguovlluid olggobealde. Skiellehis dus lea danin riekti geavahit daid gielaid du oktavuođaiguin suohkaniin jos leat bargit suohkanis geat ságastit du unnitlogugiela. Dus lea maid riekti boarrásiidfullii meänkielii, suoma- ja sámigillii jos boarrásiidfuolas leat bargit geain lea máhttu dáin gielain.
Jos ságastat suoma- dahje sámigiela de dus lea riekti geavahit gielat go goaktadat Västerbottena leana leanadikki, daningo Västerbottena leana leanadiggi lea suoma- ja sámigiela hálddahusguovllus. Dasa lassin dus lea álu riekti geavahit suoma- dahje sámigiela go goaktadat Riikkabeaivvi ráđđeolbmáid, Justitiekanslera, Dáhkáduskássa, Vearrodoaimmahaga dahje Vealahanáittardeaddji.
Háledatgo diehtit eanet unnitlogugiellalága birra ja makkár rievttit dus leat? Raba www.minoritet.se
External link. dahje www.sprakradet.se External link. ja loga. Sáhtát maid goaktadit Skielleha suohkana de oaččut eanet dieđuid.